Feiten en fabels over boom en bodem – test uw kennis!

Voor de meeste mensen is de kroon van de boom het meest interessant. Maar eigenlijk zijn we 100% afhankelijk van de bodem en wat de bodem ons brengt. Belangrijk is om in stedelijk gebied zo dicht mogelijk te komen bij het nabootsen van een bosbodem. Hoe natuurlijker de bodem, hoe gezonder de plant. Dit gaf Pius Floris, special advisor and international consultant in Plant and Soil, aan tijdens een interne kennissessie voor medewerkers van TFI Vitaler Groen. Er is veel oude kennis over de bodem vertelde Pius, maar er zijn ook regelmatig nieuwe inzichten over biologische processen in de bodem. Deze kennisbijeenkomst was goed om zowel kennis op te frissen als uit te breiden voor ons maar misschien ook interessant voor u!

Test uw kennis aan de hand van de volgende stellingen die aan bod kwamen tijdens de kennissessie. Zijn ze feit of fabel?

Plantenwortels creëren hun eigen zuurgraad.

Feit. Iedere boom heeft optimale groeiomstandigheden uitgedrukt in een minimum en een maximum pH waarde. Recent is ontdekt dat plantenwortels hun eigen zuurgraad ontwikkelen en deze varieert per plant. Belangrijk dus bij iedere vorm van grond bewerken of bemesten is te zorgen dat de pH waarde van de bodem niet te veel zal stijgen of dalen en dat het type bemesting aangepast moet worden per plant. Er zijn alternatieven voor bemesting die beter aansluiten bij het natuurlijk leefmilieu van de plant.

Er zijn 20 elementen van belang voor essentiële levensvormen op aarde.

Fabel. In bodemanalyses werden nooit meer dan 20 elementen onderzocht. Dit gaf een vertekend beeld van bepaalde bodembehandelingen. Het toepassen van steenmeel op akkers is er een goed voorbeeld van. Steenmeel leek altijd weinig bij te dragen aan nutriëntrijke gewassen omdat er in de analyses weinig verschil te zien was. De reden is dat niet alle elementen geanalyseerd werden. Steenmeel bevat namelijk meer dan 60 elementen. Op de lange termijn stimuleert steenmeel het bodemleven, zorgt voor opbouw en stabilisatie van organische stof in de bodem en zorgt voor een betere natuurlijke weerstand van planten. Hierdoor zijn er minder meststoffen nodig op een akker waar steenmeel is toegepast, puur omdat steenmeel een compleet pakket biedt aan benodigde elementen voor groei van gewassen.

Calcium is belangrijk voor planten om zich te kunnen verdedigen.

Feit. Calcium is het cement in de celwanden. Bladeren met een tekort aan calcium hebben minder cel stevigheid, omdat het plantenweefsel losser is. Ook is het mineraal belangrijk voor de membranen van de cel. Bij te weinig calcium gaat het membraan lekken en kan van alles zomaar de cel binnenkomen (bron: wur.nl). Dus calcium is belangrijk voor bomen en planten om zich te kunnen verdedigen, bijvoorbeeld tegen luizen. Zij prikken gemiddeld 5 keer in een plant voordat ze beslissen om door te gaan. Een blad met een sterke cel stevigheid is veel moeilijker aan te prikken voor de luis dan een blad met een zwakke cel stevigheid.

Het ophogen van grond rond de boom mag tot 20 cm.

Fabel. Het ophogen met grond rond de boom mag tot maximaal 5 à 10 cm. Als er een te dikke laag grond ligt, verstikt het de bodem. Met een dun laagje extra grond blijft de bodemlucht uitwisseling voldoende intact en krijgen wortels voldoende zuurstof.

Het ophogen van grond door middel van een strooisellaag rond bomen kan wel.

Feit. Ophogen van grond kan wel met een strooisellaag. Waarom? Een strooisellaag kan goed toegepast worden omdat het de gronddiffusie niet hindert. Bovendien heeft een strooisellaag vele andere functies die zorgen voor bescherming en verrijking van de bodem.

• Een strooisellaag beschermt de bodem tegen vrieskou in de winter en droogte in de zomer.
• Het strooisel vormt een voedselrijke humuslaag dat onder andere regenwormen aantrekt. Zij maken voedingsstoffen vrij uit organische stof en verbeteren de structuur van de bodem.
• Ook overwinteren veel insecten in de strooisellaag, wat de biodiversiteit en de aanwezigheid van natuurlijke vijanden tegen plagen stimuleert.
• Op hun beurt zijn het bodemleven en de schuilende insecten voer voor vele vogelsoorten.

De strooisellaag mag tot maximaal 7 à 10 cm dik opgebracht worden. Deze zal in enkele jaren volledig opgenomen worden in de bodem en kan dan met 2 à 5 cm aangevuld worden.

De opnamecapaciteit van gemycorrhizeerde wortels neemt gemiddeld met 200% toe.

Fabel(achtig). Het klopt niet helemaal. Een gemycorrhizeerde wortel neemt veel meer water en mineralen op, wat heel bepalend is bij droogte. De opnamecapaciteit neemt gemiddeld met wel 700% toe (bron: phc.eu). Hierdoor nemen planten gemakkelijker en efficiënter water en voedingsstoffen op.

Mycorrhizae is de verzamelnaam van goede schimmels die een relatie aangaan met de wortels van bomen en planten. In ruil voor plantensuikers uit de wortels maken zij mineralen en vocht opneembaar voor planten, waardoor planten gezonder blijven en de voeding beter benutten. De wortels van de meeste planten zijn in staat een symbiose aan te gaan met mycorrhizae. Het is de meest gebruikelijke vorm van samenwerking bij planten en voor veel soorten onmisbaar voor hun voortbestaan. Lees hier meer over mycorrhizae.